Bảy năm trước, khi tiên đế trị vì tròn năm mươi năm, có một yến tiệc được tổ chức hoành tráng tại điện Sùng Uyên, quan viên từ tam phẩm được phép mang theo gia quyến vào cung dự tiệc. Dương Hoán khi ấy chỉ vừa lên bảy, thích động không thích tĩnh, lon ton chạy khắp nơi cho đám cung nô đuổi bắt mình, chẳng hiểu vụng về thế nào lại ngã nhào ra đất trước sự chứng kiến của các vị tiểu thư. Bọn họ chưa từng gặp Hoán, không biết cậu là thái tử, nên nhìn thấy cậu bé béo ú ngã lăn ra không ngăn được che miệng mỉm cười. Hoán được thái giám đỡ dậy, ngượng ngùng nhìn đám nữ nhân trước mắt, cảm thấy vô cùng mất mặt. Chỉ có duy nhất trong số đó, một cô bé trạc tuổi không ngại bước đến, đưa cho cậu một chiếc khăn tay, nhỏ giọng hỏi.
"Cậu có đau lắm không?"
Hoán bẽ mặt quay đi, không buồn đón lấy khăn tay và cũng không đáp lại câu hỏi của cô bé ấy. Sau lưng cậu, tiếng xì xào của những kẻ khác vang lên.
"Thật là vô lễ mà."
"Đúng đấy, Chương Anh tiểu thư có lòng tốt mà chẳng một lời cảm ơn."
"Thôi, Chương Anh tiểu thư ngồi lại bàn đi, đừng quan tâm cậu ấy nữa."
Trường Sinh đi cạnh, sợ đám người không hiểu chuyện kia khiến Hoán nổi giận nên lên tiếng.
"Để nô tài quay lại răn đe các vị tiểu thư ấy."
"Không cần, ta chẳng quan tâm đám nữ nhi lắm chuyện."
"Vâng thưa thái tử."
"Nhưng, người đưa khăn cho ta là ai, ngươi biết không?"
"Bẩm thái tử, đấy là tiểu thư nhà Viên ngoại lang Lý Nguyên, tên là Chương Anh."
Tiểu như nhà quan ít nhất cũng nên có thái độ nho nhã, giữ lễ nghĩa như Lý Chương Anh, chẳng bù với đám kia, không biết phép tắc. Dương Hoán ghi nhớ cái tên ấy vào đầu, gật gù hài lòng. Cậu cao hứng tản bộ một lúc, cho đến khi thái giám của tiên đế đến gọi, cậu mới cùng Trường Sinh quay lại điện Sùng Uyên.
Khi Hoán xuất hiện, ngồi ở bàn dành cho thái tử, những vị tiểu thư lúc nãy cười cợt Hoán mặt mày tái nhợt đi. Một số lùi lại, nép sau lưng phụ mẫu, cúi đầu lặng im, không dám nhìn về hướng này.
Hoán nãy giờ quan sát Chương Anh, đầu tiên khi biết thân phận của Hoán, Chương Anh mở to mắt ngạc nhiên rồi nhanh chóng cúi mặt, có lẽ cô ấy cũng sợ làm phật lòng thái tử như những người kia. Thần Anh phu nhân ở bên, thấy Hoán chú ý đến cháu ruột của mình nên góp một câu khen ngợi.
"Đấy là cháu gái của mẹ, rất hiểu lễ nghĩa."
"Vâng, nhìn cũng được mắt."
Kể từ hôm ấy, Chương Anh thường xuyên được Thần Anh cho gọi vào cung. Thỉnh thoảng Hoán đến chỗ Thần Anh để thỉnh an lại gặp nàng. Nhưng mỗi lần như thế, Chương Anh chỉ biết cúi mặt hành lễ, không nói thêm điều gì. Ban đầu Hoán cũng để tâm, lâu lại đâm ra chán, ấn tượng đầu tiên về cô bé cứ thế phai nhạt dần. Về sau khi nhắc đến Chương Anh, Hoán chỉ mặc định đó sẽ là một trong số phu nhân của mình. Hơn một năm nhập cung, nàng vẫn chung thủy lặng im, như một chiếc bóng nơi cấm thành. Con người ngỡ rằng đã sắp bị quên đi, trong tình huống không ai ngờ tới lại vô tình gặp lại.
"Thần thiếp khấu kiến bệ hạ!"
Dương Hoán thu gươm trở về vỏ, nhìn Lý Chương Anh đang khép nép làm lễ với mình. Trên tay nàng còn ôm theo một mèo con ngây thơ không hiểu chuyện, tròn mắt ngạc nhiên rồi kêu lên vài tiếng.
"Trời đã khuya rồi, sao ngươi còn ở đây?"
"Bẩm bệ hạ, mèo của thiếp chạy ra khỏi cung, thần thiếp đuổi theo nó đến đây."
"Đưa trẫm xem nào."
Hoán chìa tay đón lấy mèo con màu vàng từ Chương Anh. Con vật này độ khoảng hai ba tháng, trên người vẫn còn vương mùi sữa, thân mình béo ú. Cặp mắt xanh mở to nhìn Hoán, trong bóng tôi dạ lên như hai vì sao đêm. Việc này làm Hoán chợt nhớ đến lũ mèo hoang Tâm Giao cho ăn năm ấy, trong lòng dấy lên xót thương.
"Ngươi nuôi nhiều mèo không?"
"Bẩm bệ hạ là ba con. Lúc trước mèo mẹ vào cung thiếp rồi sinh ra, được vài tuần thì bỏ con đi mất nên thiếp chăm sóc chúng. Là do thiếp quản không tốt, để chúng chạy khắp nơi làm kinh động bệ hạ, thần thiếp xin chịu tội."
Dương Hoán trả mèo về cho Chương Anh, nhẹ giọng nói.
"Trẫm không trách, ngươi đừng lo lắng quá. Về sau ngươi cũng không cần giữ lễ quá mức với trẫm như thế đâu."
"Vâng... thưa bệ hạ."
"Cung nhân của ngươi đâu?"
"Bẩm, khi nãy thiếp ra ngoài này một mình, không đánh động bọn họ."
"Trời đã khuya, trẫm cũng về điện Vĩnh Quang. Dù sao cũng thuận đường, ngươi đi cùng trẫm luôn đi."
"Thần thiếp tuân lệnh."
Hoán bước đi trước, được một đoạn ngắn nhưng không nghe tiếng động phía sau, quay lại nhìn vẫn thấy Chương Anh ôm mèo đứng đó. Chương Anh tính tình nhút nhát, trước nay trước mặt Hoán không dám hé nửa câu dư thừa, hiện tại ngay cả đi cùng cũng dè dặt. Hoán thầm nghĩ, chẳng lẽ chuyện năm xưa vẫn khiến Chương Anh lo sợ thế kia?
"Thứ phi, đi thôi!"
Lý Chương Anh thấy vua đợi mình, không dám chần chừ nữa, vội bước theo sau. Mới năm trước Hoán chỉ cao bằng Chương Anh, vậy mà giờ đây cậu đã hơn nàng một tấc. Ánh trăng trên cao rọi xuống lối đi, bóng Dương Hoán và Chương Anh song song đổ lên nền đá. Không gian yên ắng, nghe rõ tiếng dế đằng sau những khóm hoa và cả hương trầm nhàn nhạt tỏa ra từ người Hoán. Thỉnh thoảng cận vệ hai bên đứng yên canh gác, thấy vua cùng Lý thứ phi liền kính cẩn cúi đầu.
Hoán đưa Chương Anh về đến cung rồi một mình quay lại điện Vĩnh Quang. Chương Anh khẽ mở cổng nhìn theo bóng lưng Hoán mỗi lúc một xa dần. Nàng thả mèo con về lại ổ, bàn tay nhỏ nhắn xoa lấy đầu con vật ngây ngô.
“Nếu mày được lựa chọn, mày có muốn sống ở hoàng cung này không?”
Thái hậu mấy lần ẩn ý với Chương Anh rằng cả đức vua và nàng đều đang tuổi trưởng thành, chuyện hầu hạ vua sớm muộn cũng sẽ xảy ra. Thái hậu biết tâm tính Chương Anh rụt rè nhút nhát, nhưng đã vào đến hoàng cung thì ít nhiều cũng phải có suy nghĩ cho mình. Tương lai vua có thêm bao nhiêu hậu cung thì chưa biết, nhưng hiện tại, hoàng hậu mang bệnh nằm bất động một chỗ, Minh Bảo phu nhân tuy xinh đẹp nhưng lại chẳng được lòng vua nên chỉ còn mỗi Chương Anh là có thể trông cậy. Thần Anh không muốn câu chuyện kế tự trở thành nỗi ám ảnh của vua giống các bậc tiên đế năm xưa. Thành ra trọng trách ấy, bất ngờ lại đổ lên đôi vai của Chương Anh. Nàng ngồi lại bàn, nặng nề nhìn bát thuốc bổ vẫn còn nguyên, buông một tiếng thở dài…
*
* *
Chim lạ thú quý dâng lên không biết bao nhiêu nhưng dường như vẫn chưa thỏa lòng Dương Hoán. Sau khi nghe nô tài bẩm báo Lý Càn Tín vừa được tặng một con rùa sáu mắt, Hoán đã vội vàng kéo Trường Sinh đi đến cung Động Nhân, lấy cớ thăm thái thượng hoàng.
Dương Hoán ngồi nơi trường kỷ, nhìn Lý Càn Tín lom khom nhặt từng cọng rau cho vào bể nuôi rùa. Con rùa sáu mắt ấy nghe đâu do người bên chỗ Trương Bá Ngọc dâng lên. Từ lúc chuyển đến cung Động Nhân này, Lý Càn Tín có vẻ không còn chuyện gì để lo nghĩ nữa, hằng ngày hết chăm vật lạ rồi lại chuyển sang nghe cung nữ ca múa, đến mức mí mắt cũng bắt đầu thâm quầng.
Ngoài Hoán, Lý Càn Tín và phu nhân Đỗ Quỳnh Anh còn sinh thêm được hai con trai là Lý Tinh và Lý Chu Cá. Hôm nay thấy Hoán ghé thăm, Lý Tinh và Lý Chu Cá vây quanh hoàng huynh, vui vẻ kể những chuyện mình học được từ Quốc Tử Giám. Càn Tín tay cho rùa ăn, nhưng tai vẫn hướng về nơi này, thỉnh thoảng lại vì con trẻ ngô nghê mà bật cười ha hả. Hoán chăm chú nghe hai em nói chuyện, không quan tâm thời gian, ngồi ở cung Động Nhân gần hai canh giờ.
Bên ngoài vang lên tiếng gõ cửa, sau đó là Hòa thị - phu nhân thứ ba của Lý Càn Tín bước vào, kính cẩn hỏi.
"Bẩm bệ hạ, thái thượng hoàng, thái hậu, sắp đến giờ dùng bữa chiều, thiếp dặn nhà bếp chuẩn bị thức ăn cho bệ hạ luôn ạ?"
Đỗ thị ra dáng thái hậu nhã nhặn, quay sang Hoán mỉm cười.
"Đúng rồi, hiếm khi bệ hạ đến đây, hay ở lại dùng bữa xong hãy quay về."
Lý Tinh và Chu Cá cũng níu tay anh, không muốn ngừng cuộc vui nên vòi Hoán ở lại. Bản thân Hoán càng ham vui nên đồng ý, còn dặn Trường Sinh quay về, bảo ngự thiện phòng không cần chuẩn bị thức ăn hôm nay.
Càn Tín cười khà khà nói với Đỗ thị.
"Trước nay bệ hạ chưa từng ăn món nàng nấu. Nhân cơ hội này, nàng chuẩn bị vài món thật ngon cho con đi."
Đỗ thị nhanh chóng nhận lệnh, cùng Hòa thị khỏi cung. Lý Tinh và Chu Cá cũng được cung nữ đưa đi hầu hạ tắm rửa, lúc này trong phòng chỉ còn lại hai cha con. Càn Tín gác lại những chuyện không liên quan, lại gần chỗ Hoán hỏi.
"Mọi chuyện bên chỗ con vẫn ổn chứ?"
Dương Hoán mắt quan sát chiếc trống đồ chơi Chu Cá để quên, gật gù.
"Tất cả đã có Trương Bá Ngọc lo liệu, có việc gì không ổn được chứ."
"Cha nghe nói dạo này con đam mê vật lạ, hễ ai dâng gì quý hiếm cho con là được phong tước phong hầu. Tại điện Thiên An không ai dám nói, nhưng bên ngoài mọi người xì xào bàn tán rất nhiều."
Lý Dương Hoán nhìn con rùa sáu mắt đang ăn rau trong bể, bật cười.
"Trẫm có nghe. Không những vậy, bọn họ còn cho rằng thói ấy của trẫm là thừa hưởng từ người."
"Những người dâng vật lạ được ban thưởng hậu hĩnh như Lý An Dậu, Lý Tử Khắc vừa vặn lại là người của thái sư. Con muốn không ban thưởng cũng khó nhưng cứ tiếp tục như vậy, thế lực thái sư ngày càng vững, con biết phải làm sao?"
"Cha này, trước đây người cùng họ Trương vốn dĩ đứng về một phía, cớ sao giờ lại quay sang dè chừng hắn?"
"Năm xưa Bá Ngọc một lòng trung thành với thái hậu quá cố nên mới giúp đỡ cha con ta. Nhưng giờ người đã không còn nữa, nghĩa cũng dần nhạt. Hắn lại nắm trong tay quyền lực không nhỏ, khó tránh trong lòng sinh dã tâm."
"Dù có sinh dã tâm hắn cũng không thể tự mình làm vua. Việc gì cha phải quá lo?"
"Bệ hạ, Bá Ngọc không phải kẻ tính một không tính hai. Khi xưa hắn có ý phò tá con lên làm vua thì chắc chắn phía sau cũng có dự tính nếu xảy ra bất trắc. Con đừng xem thường hắn, đừng chơi bời trụy lạc nữa, hãy cố gắng thu phục lòng thần tử đứng về phía mình. Đó cũng là khẩn cầu duy nhất của cha."
Dương Hoán nghe đến đây, trong lòng đầy bất mãn. Lần nào gặp mặt Càn Tín cũng cảnh báo cậu cẩn trọng, nhưng cẩn trọng việc gì thì Càn Tín không nói ra. Hoán tức giận, gõ trống mạnh xuống bàn, lớn tiếng với Càn Tín.
"Người có muốn nói hay không?"
Tiếng Hoán bị vùi vào tiếng trống, âm thanh vang lên đánh động người bên ngoài. Trường Sinh hớt hải chạy vào, lo lắng hỏi vua.
"Bẩm bệ hạ, có chuyện gì chăng?"
Lý Càn Tín lắc đầu vuốt râu.
"Thôi thôi, chỉ là một con rùa sáu mắt, nếu bệ hạ thích như vậy thì cha tặng con. Có việc gì mà lại nổi nóng như thế."
Rồi ông quay sang căn dặn Trường Sinh.
"Đây là rùa do đích thân thái sư biếu ta, vì là bệ hạ ta mới giao lại, người nhớ chăm sóc nó cho tốt đấy."
"Nô tài tuân lệnh!"
Sau bữa tối Hoán lại cùng Trường Sinh thong thả về điện Vĩnh Quang. Trên tay Trường Sinh là chiếc lồng chứa rùa từ chỗ thái thượng hoàng. Chốc chốc Trường Sinh lại hiếu kỳ nhìn con vật ấy, miệng liên tục xuýt xoa. Dương Hoán trông thấy thế, hậm hực nói.
"Ngươi xem thái sư rõ là thiên vị. Con vật quý thế này mà không dâng cho trẫm, lại đem đến cung Động Nhân là thế nào."
Trường Sinh ngẫm nghĩ một lúc rồi đáp lời.
"Bẩm bệ hạ, thường ngày chim lạ thú quý người nhận không phải là ít. Con rùa này so ra cũng chẳng đặc biệt hơn. Với lại, thái thượng hoàng cũng là thân sinh của người, dâng lên thái thượng hoàng cũng như là dâng cho bệ hạ mà thôi. Chưa kể thái thượng hoàng vốn rất thương yêu bệ hạ, thế nào cũng sẽ đợi đến lúc thích hợp tặng nó lại cho người. Vạn vật ở Đại Việt này đều là của bệ hạ!"
Lời Trường Sinh như rót mật vào tai, Hoán nghe đến đây cơ mặt cũng dãn ra một ít.
"Ngươi nói hay lắm, xem ra càng lúc càng biết cách ăn nói rồi đấy!"
"Bẩm bệ hạ, nô tài nghĩ gì nói đó, không dám gian dối."
Dương Hoán cười thầm trong bụng, việc Hoán thích thú vật lạ rồi ban thưởng lung tung đã chẳng được lòng bao nhiêu người, Trương Bá Ngọc vẫn mang danh nghĩa trung thần, dĩ nhiên không thể nào hiên ngang đứng ra dâng lên vua giống như kẻ khác. Ngược lại, ông ta thông qua Lý Càn Tín vì biết trước sau gì Càn Tín cũng sẽ chuyển con rùa này đến vua, đối với cả hai cha con Càn Tín và Dương Hoán, Bá Ngọc chỉ có lời, không có thiệt. Thậm chí nếu Thần Anh thái hậu có không vừa mắt thì cũng là không vừa mắt với Càn Tín chứ chẳng có cách nào trách Bá Ngọc. Lão già này quả thật như lời Càn Tín nói, là người tính một thì chắc chắn có tính hai. Tuy vậy Hoán vẫn chưa hiểu lí do nào khiến Càn Tín lo ngại Bá Ngọc nhiều đến vậy, thậm chí cậu đã cố tình gặng hỏi đủ đường nhưng cũng không nhận lại được kết quả nào. Dương Hoán lại nghĩ về cha, dường như quầng thâm dưới mắt ông quá nặng rồi!
"Trường Sinh, sáng mai ngươi cho người mang thuốc bổ sang cho thái thượng hoàng. Truyền lời của trẫm khuyên người có xem ca múa cũng nên giữ chừng mực, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe."
"Bẩm bệ hạ, nô tài tuân lệnh."
Sau lưng Hoán, có tiếng hát cung nữ vang lên từ cung Động Nhân.
Trang Chu có giấc mộng dài
Thấy mình trong ấy hình hài bướm bay
Giật mình nửa tỉnh nửa say
Hay là bướm hóa hình hài Trang Chu 
Cảm hứng từ bài hát Trang Chu nằm mộng hóa con bướm trong âm nhạc triều Lý.Hán Việt:
Tích giả Trang Chu mộng vi hồ điệp, hủ hủ nhiên hồ điệp dã. [Tự dụ thích chí dư!] bất tri Chu dã. Nga nhiên giác, tắc cừ cừ nhiên Chu dã. Bất tri Chu chi mộng vi hồ điệp dư? hồ điệp chi mộng vi Chu dư? [Chu dữ hồ điệp tắc tất hữu phân hĩ.] Thử chi vị vật hóa.
Bản dịch của Nguyễn Hiến Lê:
Có lần Trang Chu nằm mộng thấy mình hóa bướm vui vẻ bay lượn, mà không biết mình là Chu nữa, rồi bỗng tỉnh dậy, ngạc nhiên thấy mình là Chu. Không biết phải mình là Chu nằm mộng thấy hóa bướm hay là bướm mộng thấy hóa Chu. Trang Chu với bướm tất có chỗ khác nhau. Cái đó gọi là "vật hoá".
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét